Dyskopatia, jak sama nazwa wskazuje, jest chorobą dysku, czyli krążka międzykręgowego. Jego rolą jest ochrona oraz amortyzacja kręgosłupa, gdyż znajduje się pomiędzy trzonami kręgów. Budowa krążka jest następująca: tworzy go żelowe jądro miażdżyste, które otoczone jest pierścieniem włóknistym zbudowanym z kolagenu. Jądro miażdżyste zapewnia elastyczność i odporność na znaczne obciążenia. Zadaniem zewnętrznego pierścienia włóknistego jest zapobieganie przemieszczeniu się jądra miażdżystego do kanału kręgowego. Jego przemieszczenie, zwane dyskopatią, jest jedną z częściej występujących jednostek chorobowych. Problem może pojawić się u psów każdej rasy, płci oraz w każdym wieku, natomiast najczęściej obserwujemy ją u owczarków niemieckich, jamników, pekińczyków czy pudli.
Różne czynniki mogą doprowadzić do przesunięcia dysku, natomiast najczęściej problem wiąże się ze zwapnieniem i mineralizacją pierścienia włóknistego. Skutkuje to jego pęknięciem i przedostaniem się jądra miażdżystego w okolice rdzenia kręgowego. Taki stan nazywa się przepukliną typu I wg Hansena. W sytuacji, gdy uwypukleniu ulega cały krążek międzykręgowy, opisuje się to jako przepuklinę typu II wg Hansena. Oba przypadki skutkują uciskiem rdzenia kręgowego, drażnieniem nerwów rdzeniowych i reakcja bólową.
W zależności od lokalizacji problemu objawem choroby może być silny ból, niedowład lub porażenie czterokończynowe z całkowitą utratą czucia głębokiego.
Zmiany odcinka szyjnego najczęściej manifestują się silnym bólem, przeczulicą, sztywnością karku bez możliwości podniesienia głowy. Do tego może dołączyć kulawizna jednej lub obu kończyn piersiowych, a w ekstremalnych przypadkach stan może zakończyć się całkowitym porażeniem. W przypadku, gdy dyskopatia dotyczy odcinka piersiowo-lędźwiowego, oprócz bólu i sztywności tylnej partii ciała zwierzęcia, mogą pojawić się objawy z utrudnionym oddawaniem moczu, kału oraz niedowłady i porażenia kończyn tylnych.
Diagnostyka polega na dobrze wykonanym badaniu neurologicznym i ortopedycznym z uwzględnieniem diagnostyki różnicowej. Niezbędne jest przeprowadzenie diagnostyki radiologicznej, mielografii lub badania TK (tomografii komputerowej) czy MRI (rezonansu magnetycznego).
Zaawansowanie choroby podaje się w pięciostopniowej skali:
- stopień I – niechęć do ruchu, ból,
- stopień II – ból, niezborność, początki niedowładu,
- stopień III – silny niedowład z zachowaniem czucia głębokiego,
- stopień IV – porażenie, czucie bólu głębokiego zachowane,
- stopień V – porażenie, brak czucia głębokiego.
Leczenie podejmuje się w trakcie ustalenia stopnia objawów choroby. W przypadku stwierdzenia stopnia I-II leczenie określa się jako zachowawcze i polega na ograniczeniu ruchu przez okres 2-3 tygodni, podawaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Są to zwierzęta, u których nie występują deficyty neurologiczne. W przypadku ich wystąpienia lub określenia skali choroby w przedziale III-V leczenie wymaga interwencji chirurgicznej. Operacja polega na usunięciu fragmentu jądra miażdżystego z kanału kręgowego, czyli na fenestracji lub poszerzeniu kanału kręgowego – laminektomii/hemilaminektomii. Po operacji pacjent wymaga rehabilitacji w celu wzmocnienia mięśni.
Podejrzenie dyskopatii wymaga bardzo szybkiej i szczegółowej diagnostyki, by zmniejszyć ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego i nerwów rdzeniowych. Nasilenie zmian połączone z kosztami diagnostyki i leczenia niestety często są powodem przedwczesnej eutanazji zwierząt.