Ostre rozszerzenie i skręt żołądka to cichy zabójca, który w razie nieuwagi ze strony właścicieli jest w stanie szybko doprowadzić do śmierci zwierzęcia.
Do wystąpienia choroby predysponowane są psy w starszym wieku (powyżej 7 roku życia) ras dużych i olbrzymich oraz psy o głębokiej klatce piersiowej. Schorzenie częściej dotyka samców niż samice, o masie ciała przekraczającej 50kg. Należy tu wspomnieć o rasach jak:
– Bernardyn
– Dog Niemiecki
– Mastiff
– Nowofunland
– Wyżeł Weimarski
– Bokser
– Owczarek Niemiecki
– Labrador i Golden Retriver
– Seter Irlandzki i inne.
Oprócz wieku i predyspozycji anatomicznych, ryzyko skrętu wzrasta:
– u zwierząt spożywających 1 posiłek dziennie – z reguły są to pokarmy wyskokoenergetyczne i tłuste, co sprzyja dłuższemu trawieniu w żołądku
– u zwierząt jedzących szybko i łapczywie
– pobierających pokarm z misek stojących na podwyższeniach
– u zwierząt, które po obfitym posiłku wykazują nadmierną aktywność fizyczną w postaci biegania, aportowania, tarzania się itp.
– u zwierząt z pierwotnymi problemami z przewodem pokarmowym w postaci zaburzeń motoryki żołądka, z chorobami odźwiernika.
Dodatkowym czynnikiem jest narkoza, czyli znieczulenie ogólne pacjenta, które spowalnia pracę przewodu pokarmowego – to dlatego po każdym zabiegu bezwzględnie należy stosować się do zaleceń lekarskich pt. „głodówka”.
Choroba rozpoczyna się od nadmiernego nagromadzenia w świetle żołądka gazów oraz płynów wskutek fermentacji pożywienia. Niesprzyjającym aspektem jest dodatkowe połykanie powietrza przy spożywaniu pokarmu. Żołądek może ulec skręceniu w dwojaki sposób: zgodnie z ruchem wskazówek zegara i w stronę przeciwną. Przy ruchu zgodnym z zegarem może dojść do pełnego skrętu o 360 stopni, natomiast w kierunku przeciwnym zaledwie o 90 stopni.
W trakcie skrętu wskutek zamknięcia ważnych naczyń dochodzi do spadku ciśnienia krwi, niedokrwienia narządów w jamie brzusznej, tj. jelit, wątroby oraz nerek. Narasta intoksykacja bakteryjna organizmu, pojawia się arytmia serca, tworzą się także mikrozakrzepy.
Objawy kliniczne narastają w tempie ekspresowym. Charakteryzują się powiększeniem obrysu jamy brzusznej spowodowanym wzdęciem żołądka i powiększeniem śledziony, wzmożonym oddychaniem i niepokojem, objawami bólowymi, nadmiernym ślinieniem i tzw. „pustymi wymiotami”, czyli odruchem wymiotnym bez wydalania treści pokarmowej oraz szybkim rozwojem wstrząsu hipowolemicznego.
Objawy są tak charakterystyczne, że każdy lekarz weterynarii jest w stanie zdiagnozować pacjenta na podstawie badania klinicznego. W celu upewnienia się wskazane jest wykonanie zdjęcia RTG w dwóch projekcjach, by odróżnić skręt od rozszerzenia żołądka oraz próba założenia zgłębnika do żołądka.
Co właściciel powinien zrobić, gdy zaobserwuje takie objawy u swojego zwierzaka?
Przede wszystkim nie panikować! Zadzwonić do swojego lekarza weterynarii i poinformować o zaistniałej sytuacji. Absolutne nie podawać nic zwierzęciu do jamy ustnej i nie robić niczego na własną rękę. Należy pamiętać, że liczy się każda minuta i bez szybkiej interwencji chirurgicznej zwierzę nie przeżyje. W razie sporej odległości do najbliższej przychodni weterynaryjnej i silnie wzdętego brzucha, lekarz może poinstruować właściciela, jak odbarczyć, czyli odgazować żołądek przez nakłucie grubą igłą.
Leczenie skrętu żołądka polega na przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego ratującego życie pacjenta, na który składa się: repozycja, czyli odwrócenie żołądka do pozycji fizjologicznej, ocena śledziony i jej usunięcie przy znacznym niedokrwieniu narządu oraz przyszycie żołądka do ściany jamy brzusznej, czyli gastropeksja. Po zabiegu wskazana jest głodówka trwająca do 36 godzin oraz hospitalizacja w ośrodku leczniczym przez kilka dni.
Rokowanie zależy od czasu rozpoznania choroby, leczenia i stanu pacjenta. Śmiertelność waha się od 20 do 30%. Niestety często stan pacjentów pogarsza się ze względu na zaburzenia rytmu serca, które mogą pojawić się tuż przed zabiegiem oraz doprowadzić do zgonu.
Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko powstania skrętu u swojego zwierzaka?
Przede wszystkim zadbać o odpowiedni schemat żywienia. Zwierzę powinno jeść kilka posiłków dziennie o ustalonych porach i o odpowiednim składzie. Należy unikać posiłków tłustych i ciężkostrawnych, zapewniać posiłek zbilansowany, lekkostrawny i bogaty we włókno pokarmowe. Sposób, w jaki zwierzę zjada karmę, również jest bardzo istotny! Pies nie powinien jeść z misek ustawionych na wysokości, a gdy ma nawyk połykania i zbyt łapczywego jedzenia, powinniśmy go tego oduczyć. Kolejna ważna rzecz to aktywność fizyczna. Przed porą karmienia oraz po zadbajmy o to, by nasz zwierzak miał przerwę w zabawie i bieganiu przynajmniej 2 godziny. Spokój, zminimalizowanie stresu i staranność w wychowywaniu psa jest naszym sprzymierzeńcem.